قطع پا یکی از مسائل بسیار حساس و جدی به شمار میرود. به دلایل پزشکی متفاوت امکان دارد پای بسیاری از افراد قطع شود و این مسئله برای آنها بسیار دشوار است. اگر مراحل درمان و مسیر بازتوانی قطع شدن پا به درستی انجام شود افراد میتوانند زندگی آسودهتری داشته باشند. در واقع برای اینکه افراد بتوانند فعالیتهای روزمرهشان را انجام دهند باید از روشهای پزشکی نوین استفاده کنند. استفاده و جایگزینی پروتز پا، بهترین و جدیدترین روش به شمار میرود که برای زندگی آسودهتر به بسیاری از افراد توصیه خواهد شد. بهترین پروتزها و ایمپلنت پا ها که جایگزین پایه قطع شده میشوند در مرکز همیار طب لیان طراحی میگردند. پزشکان و متخصصان همیار طب لیان برای نصب و ساخت انواع پای مصنوعی با کاربران صحبت میکنند و مشورتهای لازم را به آنها ارائه میدهند. در این مطلب میخواهیم دلایل پزشکی قطع شدن پا مراحل درمان و مسیر بازتوانی را توضیح دهیم.
دلایل پزشکی برای قطع پا
دلایل پزشکی زیادی برای قطع پا وجود دارند که هر یک از این دلایل باید بر اساس نظر پزشک ثابت گردند. برخی از مهمترین دلایلی که قطع شدن پا میشوند عبارت هستند از:
1. بیماری های عروقی
یکی از مهمترین دلایل قطع پا بیماریهای عروقی میباشد. زمانی که عروق خونی به سختی حرکت میکنند جریان خون به پاها کاهش پیدا خواهد کرد. در واقع سخت شدن عروق خونی به بافتهای پا، آسیب جدی میرساند. آترواسکلوز و بیماریهای شریانی محیطی به عنوان مهمترین بیماریهای عروقی شناخته میشوند که دلیل اصلی قطع شدن پا هستند.
2. دیابت
دیابت یکی دیگر از دلایل قطع پا به شمار میرود. بسیاری از افراد امکان دارد به دلیل شدت بالای بیماری دیابت دیگر نتوانند راه بروند و آسیب جدی به پاهایشان وارد شود. آسیب به اعصاب پا که منجر میشود حس در پاها کاهش یابد مهمترین دلیل قطع شدن پا بر اساس بیماری دیابت است. افرادی که دچار بیماری دیابت هستند بعد از اینکه حس را در پاهای خود از دست میدهند زخمها و عفونتهای جدی در پا مشاهده میکنند. عفونتهای شدید که به دلیل کاهش جریان خون و همچنین از بین رفتن سیستم ایمنی در بین بیماران دیابتی ایجاد میگردد، منجر به قطع شدن پای آنها خواهد شد.
3. عفونت ها مهمترین دلیل قطع پا
عفونتها که به دستهبندیهای متفاوت تقسیم میشوند، دلیل دیگر قطع پا هستند. عفونتهای بسیار شدید مثل عفونتهای باکتریایی و سلولیت از جمله عفونتهایی به شمار میروند که به بافتهای پا آسیب جدی وارد میکنند. عفونتهای بافت نرم را به عنوان عفونتهای باکتریایی میشناسند که بعد از مبتلا شدن به این عفونتها، بافتهای پا به مرور زمان از بین میروند. عفونت در استخوان سختترین عفونت به شمار میرود که منجر به قطع شدن پا خواهد شد. عفونت در استخوان اگر سریعاً برطرف نشود به مغز کشیده خواهد شد.
4. صدمات شدید و سرطان
صدمات شدید مانند سوختگیها و تصادفات دیگر دلایل قطع شدن پا به شمار میروند. تصادفات رانندگی و سقوط منجر به آسیبهای بسیار جدی و غیرقابل ترمیم میگردند که افراد در این تصادفات امکان دارد پای خود را از دست بدهند. سوختگیهای شدید موجب از بین رفتن بافتهای پا میشوند. در صورتی که سوختگیها بسیار شدید باشند باید پا قطع شود تا عفونت به دیگر بخشهای بدن انتقال نیابد. بیماری سرطان و انواع بیماریهای عصبی به عنوان دیگر دلایل قطع پا هستند. تومورهایی که در استخوان پا و پا ایجاد میگردند امکان دارد آسیب جدی به بافتهای پا وارد کنند که باید در این صورت پای افراد قطع شود. بیماریهایی که به اعصاب آسیب وارد میکنند امکان دارد احساس حرکت در پاها را از بین ببرند.
مراحل درمان قطع پا
درمان قطع پا مراحل متفاوتی دارد و مسیر بازتوانی باید به صورت اصولی طی شود. مراحل کلیدی که به بهبود وضعیت بیمار و همچنین آماده سازی بیمار برای زندگی طی میشوند را باید بشناسید. مهمترین مراحل که مربوط به درمان پای قطع شده هستند و مسیر بازتوانی را بهبود میبخشند عبارت هستند از :
1. تشخیص و ارزیابی
تشخیص و ارزیابی به عنوان مهمترین مرحله برای درمان قطع پا شناخته میشود. پزشک با انجام دادن معاینات فیزیکی و بررسی نمودن تاریخچه پزشکی بیمار میتواند علت قطع شدن پا را تشخیص دهد. در برخی از موارد پزشک آزمایشات تصویربرداری مثل ام آر آی و سی تی اسکن را از بیمار درخواست میکند تا وضعیت عروق و بافتهای پا را بررسی کند. این آزمایشات به عنوان آزمایشات تشخیصی شناخته میشوند که باید ارائه گردند. با بررسی وضعیت بافتها و عروق، پزشک میتواند بهترین روش را برای درمان به کار بگیرد.
2. عمل جراحی برای قطع پا
مرحله بعدی، عمل جراحی است. در صورتی که نیاز به قطع شدن پا باشد، باید عمل جراحی انجام گردد. این عمل تحت بیهوشی عمومی میباشد. بر اساس شرایط بیمار امکان دارد از تکنیکهای متفاوت برای قطع کردن پا استفاده شود. قطع در سطح زانو و بالاتر مهمترین تکنیکهای جراحی به شمار میروند. بعد از عمل قطع پا زخم باید با دقت بررسی شده و مورد مراقبت قرار بگیرد. این مسئله که زخم از عفونت و عوارض دیگر دور بماند بسیار مهم است. پزشک امکان دارد داروهای مسکن برای کنترل درد تجویز نماید. تمامی داروهای مسکن را باید در زمان مشخص شده استفاده کنید.
3. ارزیابی پروتز
بعد از بهبودی اولیه قطع پا، پزشک بیمار را جهت استفاده از پروتز پا مورد ارزیابی قرار میدهد. پروتزهای مناسب زیادی برای نیازهای بیماران طراحی میگردند. برای طراحی هر یک از پروتزها باید اندازهگیری دقیق انجام شود. انتخاب مواد مناسب برای اینکه به راحتی از پروتز استفاده گردد بسیار مهم است. پروتزهای بیکیفیت احساس آسایش به کاربر نمیدهند و کاربران نمیتوانند به راحتی با آنها راه بروند.
4. توابخشی بعد از قطع پا
مرحله بسیار مهم برای مسیر بازتوانی قطع پا، توانبخشی میباشد. برنامههای فیزیوتراپی مهمترین برنامههایی هستند که برای تقویت عضلات پا و بهبود حرکت پای بیمار آغاز میگردند. این برنامهها باید در بازه زمانی مشخص شده و به صورت اصولی اجرا گردند. بیمار نیاز است که آموزشهای ضروری برای استفاده از پروتز را دریافت کند. در صورتی که بیمار به خوبی بداند چگونه پروتز استفاده میشود میتواند از آن برای راه رفتن و دویدن استفاده کند.
حمایت روانی برای کمک کردن به بیمار در مواجهه با انواع چالشهای روحی و روانی اهمیت زیادی خواهد داشت. بنابراین مشاورین مرکز همیار طب لیان به مشاوره روانی توجه زیادی دارند. با استفاده از پروتزها و ایمپلنتها افراد میتوانند به زندگی عادی بازگردند. حمایت خانواده و دوستان برای بازگشتن افراد به زندگی عادی بسیار مهم است.